Omgeving

Gaasterland levert je, net als Gelderland streken. Beleef en ervaar Gaasterland  met de 8^e Gaasterlandse Heuvelen Wandeltocht op 25 juni 2022.
De tocht brengt je langs de mooiste plekjes en door gezellige dorpen.

Gaasterland
De Gaasterlandse Heuvelen Wandeltocht ontleent zijn naam aan Gaasterland. Gaasterland is een bosrijke regio in Zuidwest-Friesland met een karakteristiek glooiend landschap. Deze glooiingen zijn stuwwallen die 130.000 tot 370.000 jaar geleden zijn ontstaan in de voorlaatste ijstijd. Gletsjers stuwden de ondergrond op en duwden ijs en modder vooruit. Toen het ijs smolt bleef de opgehoogde modder achter. Sommige stuwwallen zijn zo abrupt geëindigd dat ze kliffen hebben gevormd. Zo zijn het Rode Klif, het Mirnser Klif en het Oudemirdumer klif ontstaan. Minstens zo indrukwekkend als deze 3 kliffen zijn de Gaasterlandse bossen. Deze trekken jaarlijks vele bezoekers om er te recreëren. Kortom, Gaasterland is een toeristische trekker. Hotels, restaurants en (mini)campings en recreatieve ontspanningsmogelijkheden zijn in deze regio volop aanwezig voor een aangenaam verblijf.

Bakhuizen
‘Ik stean op Gasterlâns hichte en sjoch de fjilden oer, myn doarp leit yn de lichte…’ dichtten en zongen de Bakhuister broers Piet en Sjouke van der Wal eens in een niet zo grijs verleden. Grote kans dat ze hun inspiratie voor deze regels hebben opgedaan vanaf de Rysterdyk in Bakhuizen. Beter bekend als het Bakhúster Heech. Ook zo’n glooiing waar je een prachtig uitzicht hebt op Bakhuizen en de glooiende akkers richting Mirns en Bakhuizen. In het dal (de ‘lichte’) aan de voet van een kleileemrug van meer dan 11 meter hoog ligt Bakhuizen. In het centrum van het dorp staat de Sint-Odulphuskerk. Deze kerk is vernoemd naar Odulphus, een Frankische geestelijke van de rk-kerk die in de 9^e eeuw als missionaris werkzaam was in Friesland. Ook het Sint-Odulphuspad door Bakhuizen is vernoemd naar deze geestelijke. Dit Odulphuspad is een wandel- of pelgrimsroute van 260 kilometer door Gaasterland, Zuidwest-Friesland en de Greidhoeke. Het bestaat in totaal uit 15 trajecten met 4 zgn. ‘camini’s’ (pareltjes). Van deze wandelroute is een RoutAbel-app beschikbaar met knooppunten. Een uitdaging en eentje voor de bucketlist van de verstokte wandelaar, dit Odulphuspad.

Mirns
De Gaasterlandse kliffen bieden je prachtige vergezichten over het IJsselmeer. Op het Mirnser Klif bij paviljoen ’t Mar in Mirns zit je op zo’n klif eerste rang met een hapje en een drankje. Met mooi helder weer is de Noord-Hollandse kustlijn met Venhuizen, Enkhuizen en Andijk zichtbaar. Naast het paviljoen ligt een zandstrandje met kindvriendelijk ondiep water. Vlakbij het paviljoen is een aangewezen plek waar kitesurfers over het water racen. Een recreant verveelt zich geen moment op deze mooie plek. Behalve van het IJsselmeer is Mirns ook bekend door de Mokkebank, een 66 hectare groot natuurgebied begroeid met riet, bosjes en ruigten. Door deze begroeiing is er een overvloed aan broed- en trekvogels te vinden. Vogels als de rietzanger, de kleine karekiet, het baardmannetje, rietvogels, watervogels, diverse soorten eenden, de roerdomp zijn vaste gasten en zelfs spot je er soms een bruine kiekendief of een zeearend. Net als het Rijsterbos valt natuurgebied de Mokkebank onder vereniging It Fryske Gea, een provinciale natuurbeschermingsinstantie. De Mokkebank is ontstaan na afsluiting van de Zuiderzee en ligt tussen Mirns en Laaxum richting Stavoren.

Rijs
Onze wandeltocht brengt je onvermijdelijk naar het Rijsterbos. Een prachtig eeuwenoud bos met loofbomen, met statige lanen als de Enkhuizerleane en de Murnser Leane met aan weerskanten oude beuken- en eikenbomen. Zijwaarts  van deze groene corridors de smalle slingerpaadjes voor wat extra rondjes. Al wandelend word je verrast met onverwachte uitzichten over landerijen en het IJsselmeer. In het Rijsterbos is nog een steenkist te vinden. Dat is een oud graf dat vermoedelijk dateert van 2400 jaar voor Chr. In 1922 werd ontdekt dat hier vermoedelijk een à twee mensen waren begraven vergezeld door vuurstenen bijlen en aardewerkscherven. Van een latere datum dateert het 180 jaar oude Vredestempeltje. Het tempeltje werd tijdens WO ll in 1944 door raketten van de Duitsers vernield. In het Rijsterbos hadden de Duitsers een lanceerplaats voor V2-raketten die op Engeland en dan met name op Londen werden afgevuurd. In 1945 en 1977 is de Vredestempel herbouwd.

Het Rijsterbos werd in de 18^e eeuw aangelegd rond Huize Rijs, een imposant slot van de adellijke familie Van Swinderen met een gracht eromheen. In de 19^e eeuw en in de beginjaren van de 20^e eeuw behoorde familie Van Swinderen tot de rijkste grootgrondbezitters van Nederland. Tijdens de crisisjaren van de vorige eeuw zette jonkheer Van Swinderen uit eigen portemonnee veel projecten op om de werkgelegenheid in de regio op peil te houden. Het gebied moest economisch worden ontwikkeld. Adel verplichtte ook toen al blijkbaar. Met hun steun voor de lokale bevolking toonden de Van Swinderens zich ware weldoeners. De Van Swinderens woonden tot 1939 in slot Huize Rijs. Helaas is het slot in 1930 gesloopt. Op de plek van het slot (een ‘stins’) is rond een vijver een slottuin in Engelse landschapsstijl aangelegd waar je je in de zomer met kleurige bloemen, stinsenplanten en sierlijke bol- en knolgewassen terug waant in een tijd van weleer.

Rijs en het Rijsterbos zijn tegenwoordig al jaren toeristische trekkers. Je vindt er hotels, restaurants, campings en attracties. Hoe bekend is niet Sybrandy’s Fûgeltsjepark? Eerder in Rijs maar in 2020 als Sybrandy’s Speelpark verhuisd naar De Hege Gerzen in Oudemirdum.  Een attractiepark waar de jongste jeugd gegarandeerd een hele dag speelplezier beleeft. Rijs en omgeving is van alle markten thuis, dat mag duidelijk zijn.

Oudemirdum
Oudemirdum, nog zo’n gezellig dorp dat als passage dient voor de deelnemers aan onze wandeltocht. Een heus brinkdorp met een levendig plein met restaurantjes en horeca waar in het toeristenseizoen van alles te beleven is met verschillende evenementen. Evenals Rijs is ook Oudemirdum omgeven door natuurgebieden en bossen als Elfbergen, het Jolderenbos en het Oudemirdumer Klif. Bij het dorp staat aan de rand van het Jolderenbos nog een luchtwachttoren. De toren is gebouwd in 1953 tijdens de Koude Oorlog en was bedoeld om laagvliegende vliegtuigen waar te nemen die onder de radar bleven. Zuidoostelijk van het dorp ligt landhuis Riniastate, een rijksmonument in neoclassicistische stijl met een stal en een park met tuinmuur.

Op de Brink vind je bezoekerscentrum Mar en Klif waar je de geschiedenis en natuur van het Nationaal Landschap Zuidwest Fryslân kunt ontdekken. In Oudemirdum en omgeving zijn meerdere campings en  hotels met overnachtings- en ontspanningsmogelijkheden.

De Wyldemerk
Een plek in Zuidwest-Fryslân waar je beslist een keer geweest moet zijn, is de Wyldemerk. Dit is het enige libellenreservaat van Europa waar liefst 40 verschillende soorten libellen leven. De Wyldemerk is een bijzonder stukje ruige  en waterrijke natuur. Een heerlijk plekje om naar toe te varen, te fietsen en te wandelen. Te wandelen? Jawel, de Gaasterlandse Heuvelentocht van dit jaar brengt je er naar toe.

Hemelum
Het dorp Hemelum is meestal in een onze kortere wandelroute opgenomen, Het is het enige dorp van onze tocht dat niet bij Gaasterland hoort en bij gemeente De Fryske Marren maar bij gemeente Súdwest-Fryslân. Het dorp ligt aan de Morra. Langs het Morrapad loop je langs het meer en de Fûgelhoeke. Dit natuurgebied herbergt vossen, reeën, dassen en hazen evenals allerlei vogelsoorten als karekiet, roerdomp, karekiet en fuut. Voor de ware natuurliefhebber is het in deze omgeving genieten geblazen.